Pokarmy o działaniu przeciwzapalnym i przeciwhistaminowym

Podstawą diety wspierającej walkę z alergią sezonową jest włączenie produktów o właściwościach przeciwzapalnych i naturalnie zmniejszających uwalnianie histaminy – substancji odpowiedzialnej za reakcje alergiczne.

a) warzywa i owoce bogate w kwercetynę

Kwercetyna jest flawonoidem o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwhistaminowych. Badania sugerują, że może stabilizować komórki tuczne, zmniejszając uwalnianie histaminy. Najlepsze źródła kwercetyny to:

• cebula (zwłaszcza czerwona),
• jabłka (ze skórką),
• kapary,
• brokuły,
• winogrona (ciemne)

b) pokarmy bogate w witaminę C

Witamina C działa jako naturalny antyhistaminik, obniżając poziom histaminy we krwi i łagodząc objawy alergii sezonowej. Warto sięgać po:

• czarną porzeczkę,
• natkę pietruszki,
• paprykę,
• kiwi,
• cytrusy (uwaga – u niektórych mogą nasilać objawy).

c) tłuste ryby morskie

Kwasy omega-3 (EPA i DHA) zawarte w rybach, takich jak łosoś, makrela, sardynki czy śledź, wykazują silne działanie przeciwzapalne, co może łagodzić reakcje alergiczne.

d) przyprawy

Niektóre przyprawy mają silne właściwości przeciwhistaminowe:

• kurkuma (zawiera kurkuminę – zmniejsza obrzęk śluzówek),
• imbir (hamuje uwalnianie histaminy),
• czarnuszka (olej z czarnuszki działa jak naturalny lek na alergię – badania potwierdzają jej skuteczność!).

e) probiotyki i kiszonki

Zdrowa mikroflora jelitowa ma wpływ na układ immunologiczny. Fermentowane produkty, takie jak kiszona kapusta, ogórki kiszone, kimchi czy jogurty probiotyczne, mogą wzmacniać barierę jelitową i zmniejszać nadreaktywność układu odpornościowego.

Czego unikać? Pokarmy, które mogą nasilać objawy alergii

Niektóre produkty mogą wzmagać reakcje alergiczne, ponieważ zawierają histaminę lub powodują jej uwalnianie. Należą do nich:

• alkohol (zwłaszcza wino czerwone i piwo),
• sery pleśniowe i długodojrzewające,
• wędzone ryby i mięsa,
• owoce morza,
• pomidory, bakłażany (u osób wrażliwych na salicylany),
• przetworzona żywność (zawierająca barwniki i konserwanty).

Ponadto u niektórych osób występuje reakcja krzyżowa między pyłkami a pokarmami. Zjawisko to, znane jako zespół alergii jamy ustnej (OAS), występuje, gdy białka w niektórych owocach i warzywach są podobne do alergenów pyłkowych, co prowadzi do reakcji alergicznych. Przykłady:

• alergia na pyłki brzozy → reakcja na jabłka, marchew, seler,
• alergia na pyłki traw → reakcja na pomidory, arbuzy, melony,
• alergia na bylicę → reakcja na seler, pietruszkę, przyprawy (kminek, kolendra).

Nawadnianie – klucz do łagodzenia objawów

Odpowiednie nawodnienie pomaga rozrzedzać śluz, zmniejszając uczucie zatkanego nosa. Warto pić:

• wodę z cytryną,
• herbaty ziołowe (np. rumianek, pokrzywa – działa przeciwhistaminowo),
• buliony warzywne.

Należy unikać słodzonych napojów, które mogą nasilać stany zapalne.

Podsumowanie

Dieta odgrywa istotną rolę w łagodzeniu objawów alergii sezonowej. Włączenie produktów przeciwzapalnych, bogatych w kwercetynę i witaminę C, a także unikanie pokarmów histaminowych może przynieść znaczną ulgę. Warto obserwować reakcje organizmu i w razie wątpliwości skonsultować się z alergologiem lub dietetykiem. Pamiętajmy, że odpowiednie odżywianie to nie tylko profilaktyka, ale także wsparcie w walce z uciążliwymi objawami alergii.

Bibliografia

1. American Academy of Allergy Asthma & Immunology: Oral Allergy Syndrome (OAS). The source is available on-line: https://www.aaaai.org/tools-for-the-public/conditions-library/allergies/oral-allergy-syndrome-%28oas%29 [23.04.2025].
2. Durajski Ł.: Alergie. Fakty i mity. Wydawnictwo Medyczne PZWL. Warszawa 2020.
3. Sawane K. et al.: Dietary Omega-3 Fatty Acid Dampens Allergic Rhinitis via Eosinophilic Production of the Anti-Allergic Lipid Mediator 15-Hydroxyeicosapentaenoic Acid in Mice. „Nutrients” 2019/11, 2868.
4. Najafi N. N., Armide N., Akbari A. et al.: Quercetin a promising functional food additive against allergic Diseases: A comprehensive and mechanistic review. „Journal of Functional Foods” 2024/05, vol. 116.
5. Nowak K.: Alergie sezonowe: objawy, diagnostyka, leczenie. Wydawnictwo Medyczne PZWL. Warszawa 2020.
6. Pawelczyk T.: Alergologia kliniczna. Wydawnictwo Medyczne PZWL. Warszawa 2015.

Copyright by UCB/VEDIM 2025. Wszystkie prawa zastrzeżone. Data oprac. 2025 07 PL-ZI-2500028