Charakterystyka Roślin- Sosna
Sosna (
Pinus) to rodzaj drzew iglastych z rodziny sosnowatych (
Pinaceae). W Polsce najczęściej spotykanymi gatunkami są sosna zwyczajna (
Pinus sylvestris) oraz sosna czarna (
Pinus nigra). Są to drzewa długowieczne, osiągające znaczną wysokość i mające charakterystyczne igły, które mogą być utrzymywane przez kilka lat.
- Bylica
Bylica (
Artemisia) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych (
Asteraceae). W Polsce najpowszechniejsza jest bylica pospolita (
Artemisia vulgaris). Są to rośliny wieloletnie, często występujące na nieużytkach, przydrożach i terenach ruderalnych. Charakteryzują się pierzasto podzielonymi liśćmi i drobnymi, żółtymi lub zielonkawymi kwiatami.
Mechanizm Pylenia
- Sosna
Sosny są roślinami wiatropylnymi. Ich pyłek jest produkowany w dużych ilościach przez męskie szyszki, które rozwijają się na końcach młodych pędów. Pyłek jest lekki i ma strukturę ułatwiającą unoszenie się w powietrzu, co zwiększa szanse na zapłodnienie żeńskich szyszek. Proces pylenia sosny jest masowy, co sprawia, że jej pyłek może być przenoszony na znaczne odległości przez wiatr.
- Bylica
Bylica również jest rośliną wiatropylną. Jej drobne kwiaty produkują pyłek, który jest transportowany przez wiatr. Bylica kwitnie i pyli w sposób mniej spektakularny niż sosna, ale pyłek bylicy jest bardziej alergizujący dla ludzi.
Okres Pylenia
- Sosna
Okres pylenia sosny w Polsce przypada na maj i czerwiec. W tym czasie pyłek sosny może być obserwowany w powietrzu w dużych ilościach – często widoczny jest w postaci żółtego osadu na powierzchni wody, samochodów i innych przedmiotów na zewnątrz.
- Bylica
Bylica zaczyna pylić znacznie później, zazwyczaj od końca czerwca do września. Szczyt pylenia przypada na lipiec/sierpień, kiedy to stężenie pyłku bylicy w powietrzu jest najwyższe.
Objawy alergiczne
- Pyłek sosny
Choć pyłek sosny jest bardzo zauważalny, rzadko wywołuje silne reakcje alergiczne. Może jednak prowadzić do podrażnień błon śluzowych nosa i oczu u osób szczególnie wrażliwych.
- Pyłek bylicy
Pyłek bylicy jest silnym alergenem. Może powodować objawy, takie jak:
- kichanie,
- swędzenie i zaczerwienienie oczu,
- katar sienny,
- astma oskrzelowa,
- pokrzywka skórna.
Sposoby radzenia sobie ze szczytem pylenia
- Unikanie Ekspozycji
Najskuteczniejszą metodą unikania objawów alergii jest unikanie ekspozycji na pyłki. W czasie szczytu pylenia warto:
- pozostać w pomieszczeniach, szczególnie w dni wietrzne,
- zamykać okna i drzwi, szczególnie rano i wieczorem, kiedy stężenie pyłków jest najwyższe,
- korzystać z klimatyzacji z filtrami pyłkowymi.
- Leki antyhistaminowe
Stosowanie leków antyhistaminowych może znacznie złagodzić objawy alergii. Są dostępne bez recepty, ale warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem ich stosowania.
- Immunoterapia
W przypadku ciężkich alergii można rozważyć immunoterapię, czyli odczulanie. Polega ona na stopniowym wprowadzaniu alergenów do organizmu, co zmniejsza wrażliwość na pyłki w dłuższym okresie.
- Czystość w domu
Regularne sprzątanie i stosowanie oczyszczaczy powietrza w domu mogą pomóc w redukcji stężenia pyłków w pomieszczeniach.
- Noszenie okularów i masek
Noszenie okularów przeciwsłonecznych oraz masek na twarz także przyczynia się do minimalizacji ilości pyłków dostających się do oczu i dróg oddechowych.
Podsumowanie Pylenie sosny i bylicy to istotne zjawiska dla osób z alergiami. Sosna, będąca drzewem iglastym, pyląca głównie w maju i czerwcu, rzadko wywołuje silne reakcje alergiczne, mimo dużych ilości pyłku. Bylica, roślina z rodziny astrowatych, pyli od końca czerwca do września, a jej pyłek jest silnym alergenem, powodującym objawy takie jak katar sienny, astma, i pokrzywka skórna. Unikanie ekspozycji na pyłki, stosowanie leków antyhistaminowych, immunoterapia oraz utrzymywanie czystości w domu są skutecznymi metodami radzenia sobie ze szczytem pylenia. Noszenie okularów i masek również może pomóc w ochronie przed alergenami.
Bibliografia- Kaczmarek J.: Pylenie roślin w Polsce. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2015.
- Rapiejko P., Stankiewicz W., Szczygielski K. i in.: Alergiczny nieżyt nosa w Polsce. „Otolaryngologia Polska” 2007, 61(4), 557-561.
- Wojdyło B. A. i in.: Pylenie roślin i alergie w Polsce. Medycyna Praktyczna. Kraków 2013.
Copyright by UCB/VEDIM 2024. Wszystkie prawa zastrzeżone. Data oprac. 2024 06 PL-ZI-2400007
