Ambrozja (Ambrosia) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae), obejmujący kilkadziesiąt gatunków. Najbardziej znana w Polsce jest Ambrosia artemisiifolia, czyli ambrozja bylicolistna. Jest to roślina jednoroczna, osiągająca wysokość od 20 do 150 cm. Charakteryzuje się pierzastymi liśćmi i drobnymi, żółto-zielonymi kwiatami zebranymi w kłosy. Ambrozja szybko rozprzestrzenia się na terenach nieużytków, przydroży, a także na terenach uprawnych, co czyni ją trudną do zwalczania.
Ambrozja jest jednym z najsilniejszych alergenów roślinnych. Pyłki ambrozji mogą wywoływać silne reakcje alergiczne nawet u osób, które wcześniej nie miały problemów z alergiami. Nawet niewielkie stężenie pyłków w powietrzu może prowadzić do uciążliwych objawów, takich jak alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek czy astma oskrzelowa.
Osoby uczulone na pyłki ambrozji mogą również doświadczać reakcji alergicznych na niektóre pokarmy w wyniku zjawiska krzyżowej reaktywności. Najczęściej dotyczy to bananów, melonów, ogórków i cukinii. Zjawisko to znane jest jako zespół pyłkowo-pokarmowy (oral allergy syndrome).
W miastach i na terenach okołomiejskich stężenie pyłków ambrozji może być wyższe niż na obszarach wiejskich. Jest to związane z tzw. efektem miejskiej wyspy ciepła, gdzie wyższa temperatura i zmniejszone opady sprzyjają wzrostowi i rozwojowi tej rośliny.
Okres pylenia
Ambrozja pyli od przełomu lipca i sierpnia do końca października, przy czym szczyt pylenia przypada na sierpień i wrzesień. W tym okresie stężenie pyłków w powietrzu jest najwyższe, co stanowi poważne zagrożenie dla alergików.
Pory największego pylenia
Największe stężenie pyłków ambrozji w powietrzu występuje w godzinach porannych, od około 5.00 do 10.00, a także wieczornych, od około 17.00 do 21.00. Warto w tych godzinach unikać przebywania na zewnątrz, zwłaszcza w regionach o wysokim stężeniu pyłków.
Regiony Polski o najwyższym stężeniu pyłków ambrozji
W Polsce ambrozja najintensywniej pyli w regionach południowych i zachodnich, w tym na Dolnym Śląsku, w Małopolsce oraz na Opolszczyźnie. W tych rejonach stężenie pyłków może osiągać bardzo wysokie wartości, co jest szczególnie uciążliwe dla osób uczulonych.
Których miejsca unikać podczas szczytu pylenia?
W szczycie pylenia ambrozji należy unikać miejsc, gdzie roślina ta występuje w dużych ilościach, czyli:
Sposoby ochrony: filtry HEPA
W okresie szczytowego pylenia ambrozji jednym z najbardziej efektywnych sposobów ochrony przed pyłkami są filtry HEPA (High-Efficiency Particulate Air). Są to specjalistyczne filtry stosowane w oczyszczaczach powietrza, które potrafią zatrzymać nawet 99,97% cząstek o wielkości 0,3 mikrona. Dzięki temu skutecznie usuwają pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt oraz inne alergeny z powietrza.
Filtry HEPA są szczególnie polecane dla alergików sezonowych, ponieważ ich regularne używanie w domu może znacznie zmniejszyć objawy alergii, takie jak katar, kaszel, swędzenie oczu i problemy z oddychaniem. Warto także korzystać z oczyszczaczy powietrza z filtrami HEPA w miejscach pracy oraz w samochodzie, aby maksymalnie ograniczyć kontakt z alergenami i podnieść komfort podczas wykonywania codziennych obowiązków, czy to zawodowych, czy prywatnych.
Oczywiście istnieje zdecydowanie więcej form ochrony przed dokuczliwymi objawami alergii, do których należą między innymi: stosowanie leków antyhistaminowych, zamykanie okien w okresie najwyższego pylenia, nieopuszczanie domu bądź mieszkania przy wzmożonym pyleniu czy wreszcie kąpiel po każdym powrocie z zewnątrz.
Bibliografia
Copyright by UCB/VEDIM 2024. Wszystkie prawa zastrzeżone. Data oprac. 2024 08 PL-ZI-2400009