Na Wasze pytania odpowiedziała lek. med. Joanna Tylżanowska - Kisiel, alergolog
- Jak wyglądają testy alergologiczne?
Ogólnie możemy podzielić testy alergologiczne na testy skórne i testy z krwi. Najczęściej wykonujemy testy skórne. Polegają one na nałożeniu na wewnętrzną skórę przedramienia kropli roztworów, w których znajdują się różne badane substancje ? alergeny, np. roztocza kurzu domowego, pyłki poszczególnych roślin ? drzew, traw czy sierści zwierząt, a następnie delikatnemu nakłuciu naskórka w miejscu nałożenia kropli. Po 20 minutach następuje odczyt testów. Testy skórne wykonujemy u pacjentów powyżej 3 roku życia, wcześniej odstawiwszy niektóre leki przeciw alergii. Natomiast testy z krwi polegają na pobraniu krwi z żyły pacjenta, a następnie odesłaniu jej do laboratorium. W tego rodzaju testach oznaczane są swoiste immunoglobuliny E (przeciw roztoczom, pyłkom roślin, sierści zwierząt), których podwyższony poziom może wskazywać na uczulenie na badane alergeny. Panele alergologiczne z krwi można robić u wszystkich pacjentów, w każdym wieku. Nie trzeba odstawiać leków przed ich wykonaniem.
- Czy testy wziewne i pokarmowe można przeprowadzić jednego dnia?
Testy wziewne i pokarmowe można przeprowadzić jednego dnia, choć na przykład u dziecka jest to często niemożliwe z uwagi na krótki odcinek przedramienia. Wtedy po prostu wszystkie testy nie zmieszczą się jednorazowo.
- W jaki sposób przygotować się do testów alergologicznych?
Do testów z krwi nie trzeba się przygotowywać w jakiś szczególny sposób. Może, jeśli pacjentem jest małe dziecko, niemowlę ? warto je przed pobraniem krwi porządnie napoić. Łatwiej będzie wówczas pielęgniarce wykonać badanie. Natomiast przed testami skórnymi należy odstawić niektóre leki. Przede wszystkim należą do nich leki przeciwhistaminowe. Czas odstawienia tych leków, to 7 ? 10 dni. Jeżeli pacjent przyjmuje inne lekarstwa, najlepiej, jeśli zapyta lekarza alergologa o potrzebę i czas ich odstawienia.
- Czy zażywanie leków antyalergicznych dłużej niż tydzień, niesie za sobą jakieś złe konsekwencje dla zdrowia?
Zdecydowanie leki antyalergiczne można przyjmować dłużej niż tydzień, bez złych konsekwencji dla zdrowia. Są pacjenci, którzy biorą je latami. Natomiast, jeśli pojawiają się jakieś objawy niepożądane po konkretnych lekach przeciwalergicznych, wówczas lekarz alergolog wymieni je na inne.
- Czy puchnięcie ust, policzków, ból zębów przednich i swędzenie twarzy może mieć związek z alergią?
Tak, to może być alergia, zarówno wziewna, jak i pokarmowa. Obrzęki alergiczne w obrębie głowy nazywane są często obrzękiem Quinckego i mogą być groźne dla życia.
- Czy częste krwotoki z nosa podczas alergii są rzeczą normalną?
Katar i blokada nosa to częsty objaw alergii. Często towarzyszy świąd nosa i intensywne kichanie. Te objawy w połączeniu z mechanicznym drażnieniem nosa (dmuchanie i wycieranie) prowadzi często do krwawienia podrażnionej śluzówki nosa.
- Czy pojawienie się kataru i suchości w gardle występujących tylko i wyłącznie rano oraz wieczorem, a w ciągu dnia nie, mogą świadczyć o alergii? Jak najlepiej to sprawdzić?
Tak, te objawy mogą świadczyć o alergii, na przykład na roztocza kurzu domowego. Najlepiej jest zgłosić się do lekarza alergologa, w celu wykonania testów alergologicznych.
- Czy alergie możemy nabyć z wiekiem? Jakiego typu mogą to być alergeny np. na słońce?
Jeśli urodziliśmy się ze skłonnością do chorób alergicznych, to alergię na poszczególne alergeny możemy nabywać przez całe życie. Alergeny te mogą być bardzo różne ? pokarmowe, wziewne, chemiczne (środki czystości, alergeny zawodowe, zapachy). Słońce też.
- Czy tabletki przeciwalergiczne można brać okresowo czy powinno stosować się je cały rok?
To zależy od objawów alergii. Jeśli są one sporadyczne, np. kilka razy w roku i krótkotrwałe, to wystarczy stosować leki przeciwalergiczne okresowo, w trakcie objawów i jakiś czas po ich ustąpieniu. Natomiast jeśli objawy są częste lub ciągłe, to zwykle lekarz alergolog zaleca przyjmowanie tabletek antyhistaminowych przez cały rok.
- Czy alergia na pyłki może pojawić się nagle w dowolnym momencie życia?
Może tak się zdarzyć. Aczkolwiek częściej ci ?nagli pacjenci? już wcześniej miewali inne rodzaje alergii w życiu.
- Czy alergię można przeczekać z myślą, że samo przejdzie?
Jeżeli objawy alergii są sezonowe, tzn. np. wiosenne i krótko trwają, to po ustaniu pylenia pewnie same ustąpią. Ale prawdopodobnie za rok pojawią się znowu i być może z większą siłą. Natomiast, jeśli kontakt z alergenem jest częsty lub ciągły ? objawy same nie przejdą, trzeba skonsultować się z lekarzem alergologiem.
- Czy alergie da się całkowicie wyleczyć za pomocą zdrowej diety?
Zdrowa dieta bardzo pomaga w utrzymaniu homeostazy, czyli równowagi całego organizmu. Natomiast nie wyleczy z alergii na roztocza kurzu domowego, pyłki roślin itp. Za to dobre odżywianie może wpłynąć na łagodniejszy przebieg choroby alergicznej.
- Czy możliwe jest pojawienie się skazy białkowej u dorosłej osoby?
Skaza białkowa, to potoczna nazwa alergii pokarmowej, postaci skórnej uczulenia na białko mleka krowiego. Może pojawić się w każdym wieku, jak inne uczulenia.
- W jakim wieku można wykonać testy na alergię u dzieci, aby wyszły wiarygodnie?
Testy skórne wykonujemy powyżej 3 roku życia, głównie z przyczyn technicznych. Testy z krwi można zrobić już u niemowlęcia. Nie ma granicy wieku, która by mówiła o wiarygodności testu. To sprawa indywidualna. Na pewno nie warto robić testów pokarmowych u dziecka, które nigdy nie spożywało danego pokarmu, bo nie zdążyło się nań uczulić. Gdy testy wychodzą ujemnie, a objawy alergii utrzymują się, należy badania powtarzać co kilka lat.
- Czy mając alergię na kurczaka, mogę spożywać mięso z indyka?
Niektórzy pacjenci mogą, a niektórzy nie. To trzeba sprawdzić tzw. próbą biologiczną, czyli zacząć jeść mięso z indyka i obserwować się.
- Czy istnieje skuteczny lek na uczulenie na kurz?
Jeżeli w testach wychodzi uczulenie na roztocza kurzu domowego, to wówczas lekarz alergolog prawdopodobnie zaproponuje najskuteczniejszą immunoterapię, czyli odczulanie przeciw roztoczom. Jest to leczenie przyczynowe, nie zawsze skuteczne w 100 %, ale znacznie zmniejszające objawy choroby. Warto spróbować!
- Czy istnieje jakaś profilaktyka przeciwalergiczna?
Podstawową metodą leczenia alergii jest unikanie alergenu. A więc w przypadku uczulenia na roztocza ? należy często zmieniać pościel, wymieniać materac, na którym śpimy, wietrzyć często sypialnię. A gdy uczulają nas pyłki roślin ? powinniśmy spać przy zamkniętym oknie, często myć twarz, zmieniać ubrania wierzchnie itp. Natomiast pamiętajmy, że już rodzimy się ze skłonnościami do alergii i tu profilaktyka przeciw genom jest trudna?
- Czy istnieją rasy kotów dla alergików?
Koty z włosami lub bez sierści nieco mniej uczulają. Trzeba jednak pamiętać, że głównie uczula nas wydzielina z gruczołów, rozprowadzana przez kota językiem po całym futerku. Ważne jest zatem częste mycie kota, kastracja i sterylizacja (mniej wydzieliny z gruczołów). Rasy, nieco bardziej przyjazne alergikom to: kot syberyjski, sfinks, devon rex oraz kot balijski.
- Czy może występować alergia u dzieci, z której wysypka przemienia się w siniaki i opuchliznę? Co w takiej sytuacji zbadać rocznemu dziecku?
Zmiany skórne w przebiegu alergii mogą przybierać bardzo różny wygląd. Jeśli przebieg wysypki jest nasilony i niepokojący, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem alergologiem, który pokieruje diagnostyką. U rocznego dziecka ważniejsza wydaje się być alergia pokarmowa, a więc szerokie testy pokarmowe, choć wziewnej też nie można wykluczyć.
- Czy infekcje z gorączką w pierwszych dwóch latach życia dziecka, zmniejszają ryzyko przyszłych uczuleń?
Nie ma takich doniesień, aby przebieg infekcji u dzieci wpływał na ryzyko przyszłych uczuleń.
- Czy alergia np. na koty może zniknąć bez odczulania?
Alergeny kocie są silnymi alergenami, powodują wystąpienie dotkliwych objawów alergii, takich jak astma oskrzelowa. Czasem w wyniku różnych przemian immunologicznych w organizmie człowieka, objawy alergii mogą się znacznie zmniejszyć aż do niezauważalnych. Są to jednak rzadkie przypadki.
- Jak pomóc osobie, która ma poważną alergię i bierze leki przeciwalergiczne jednak powoduje to u niej nerwowość?
Obecnie istnieje na rynku bardzo wiele leków przeciwalergicznych, o podobnym działaniu, zmniejszającym objawy alergii. Za to różnica między nimi może polegać na indywidualnej reakcji danego pacjenta, tzn. na wystąpieniu objawów niepożądanych lub nie. Lekarz alergolog pomoże dobrać odpowiedni preparat.
- Czy dzieci, które mają ciągły kontakt ze zwierzętami rzadziej cierpią z powodu alergii?
Rzeczywiście istnieją takie teorie na ten temat. Niestety brak jest przekonujących dowodów na tę hipotezę. Moje osobiste doświadczenia również nie dają pewnej odpowiedzi na to pytanie.
- Jak długo może brać leki na alergię (tabletki, syropy) dziecko, które ma stwierdzoną alergię na podstawie badania krwi?
Nie ma określonego czasu, kiedy należy przerwać leczenie lekami na alergie. Niestety, one dziecka nie wyleczą, za to zmniejszają objawy choroby, zwiększając tym komfort życia. Należy je podawać zgodnie z zaleceniami lekarza alergologa.
- Jak radzić sobie z potówkami na rękach i nogach?
Potówki to nie choroba alergiczna, tylko skórna manifestacja zwiększonego wydzielania potu. Można spróbować miejscowych preparatów aptecznych zmniejszających wydzielanie potu. U niektórych dobre efekty uzyskuje się poprzez zastosowanie botoxu na dłonie i stopy.
- Co robić w sytuacji, gdy ma się uczulenie w formie wysypki (czerwonych grudek) i pokrzywki, a badania alergologiczne nie wychodzą, bo skóra puchnie? Jakie inne badania zrobić? Jakich leków używać?
Należy wówczas wykonać testy z krwi, do których stan skóry nie musi być dobry, a leki odstawione. Natomiast leczenie trzeba dopasować indywidualnie, kierując się wywiadem chorobowym, wyglądem skóry oraz wynikami testów alergologicznych.
PL/ZI/1705/0058
